Powstanie i początki klubu „Od Nowa” związane są z burzliwym okresem jesieni 1956 roku, kiedy to doszło w Polsce do poważnych przemian społecznych i politycznych. Ich skutkiem było również ożywienie środowiska studenckiego. Efektem października 1956 roku było ukształtowanie, po raz pierwszy w historii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, prawdziwego studenckiego środowiska twórczego. Właśnie wtedy, w Domu Studenckim nr 1, przy ulicy Mickiewicza, powstał pierwszy w Toruniu klub studencki noszący nazwę „Kafe-klub”.
W tym czasie działały już w środowisku studenckim nowopowstałe grupy twórcze: Dyskusyjny Klub Filmowy, Akademicki Klub Filmowy „Pętla”, grupa poetycka „Wymiary”
i artystyczna „17 Młodszych”.
Jeszcze w 1956 roku został powołany do życia, wydawany w Warszawie, studencki dwutygodnik kulturalno-oświatowy „Od Nowa”. Wraz z utworzeniem tego czasopisma w wielu ośrodkach akademickich w kraju zaczęły powstawać kluby studenckie noszące tę samą nazwę. Działalność tych klubów była zgodna z programem i linią polityczną pisma.
W Toruniu taki klub powstał w grudniu 1958 roku pod nazwą Klub Tygodnika Studenckiego „Od Nowa”. Jego siedzibą była świetlica w Domu Studenckim nr 1, a pierwszym szefem Stefan Kościelecki – ówczesny student Wydziału Sztuk Pięknych UMK i późniejszy profesor tego wydziału. Od samego początku rozpoczęła się aktywna działalność klubu. Organizowano wystawy, wieczory autorskie, spotkania z ludźmi pióra i znanymi aktorami (m.in. Jerzym Andrzejewskim, Tadeuszem Janczarem). Działalność ta ograniczona była jednak bardzo skromnymi warunkami lokalowymi.
1 października 1959 roku, przy ulicy Mickiewicza 2/4, otwarto uroczyście Dom Studencki nr 2. W jego dużej świetlicy „Od Nowa” znalazła swoją nową siedzibę, co pozwoliło na rozwój działalności klubowej. Nadal organizowano odczyty, wystawy i spotkania, jednak ilość osób aktywnych twórczo oraz bywalców i sympatyków klubu wyraźnie się zwiększyła. Zawiązywano grupy teatralne, kabarety studenckie, kluby filmowe, mniej lub bardziej efemeryczne pisma literackie (np. “Helikon” – w którym debiutował
Edward Stachura). Wielką aktywność artystyczną wykazywali studenci Wydziału Sztuk Pięknych organizujący wystawy i grupy twórcze. Szczególnym przejawem odwilży było pojawienie się jazzu – muzyki dotąd zakazanej. Toruński Jazz Club był trzecim w Polsce, po Krakowie i Warszawie. Koncertowali tutaj wszyscy czołowi muzycy jazzowi z Krzysztofem Komedą włącznie.
W związku z rozwojem działalności i znaczenia klubu narodził się pomysł, aby na jego potrzeby zagospodarować niewykorzystywane dotychczas pomieszczenia na parterze Dworu Artusa, który już w 1953 roku miasto przekazało na potrzeby uniwersytetu.
Plan ten zrealizowano ostatecznie w październiku 1963 roku, kiedy klub przeniósł się do nowej siedziby na Rynku Staromiejskim 6.
Wspaniałą tradycją początkowych lat “Od Nowy” były spotkania z największymi postaciami polskiej kultury i nauki. Wystarczy wymienić kilka nazwisk: Waldorff, Tatarkiewicz, Sandauer, Przyboś. Takie spotkania były bodaj jedyną wtedy okazją do nieskrępowanej wymiany myśli. Nic więc dziwnego, że przychodziły na nie tłumy. Organizowano również wydarzenia kulturalne, które zaczęły nabierać znaczenia ogólnopolskiego: wystawy grupy fotograficznej „Zero-61”, festiwale i projekcje filmów Akademickiego Klubu Filmowego „Pętla”, „Czwartki literackie”, „Toruńskie Maje Poetyckie”.
W latach 60. działały w „Od Nowie” kabarety, grupy dyskusyjne, kluby miłośników muzyki poważnej i jazzowej, odbywały się spotkania, seminaria i koncerty. Gośćmi klubu byli: Ewa Demarczyk, Mieczysław Fogg, Mieczysław Rakowski, Krzysztof Kąkolewski, Daniel Olbrychski.
Dynamiczny rozwój działalności klubu nastąpił w latach 70. Dotyczyło to zwłaszcza teatru niezależnego i muzyki rockowej. W roku 1976 powstał w „Od Nowie” Teatr ALL, założony przez Aleksandra Nalaskowskiego, który sprowadzał do klubu również inne grupy teatralne, w tym tak znane, jak legendarny Teatr Laboratorium Jerzego Grotowskiego.
Kiedy na przełomie lat 70. i 80. pojawiła się w Polsce „Muzyka Młodej Generacji” klub stał się jednym z najważniejszych miejsc koncertowych w kraju. Występowały tu znane zespoły rockowe z Budką Suflera i Maanam na czele.
W 1980 roku „Od Nowa” została prężnym ośrodkiem punk-rocka za sprawą odbywającego się tu „Festiwalu Nowofalowych Grup Rockowych”. W kwietniu 1981 roku swój pierwszy koncert zagrała Republika – najbardziej znany do dziś zespół, który powstał i działał w “Od Nowie”. Głównym animatorem toruńskiej sceny rockowej był Waldemar Rudziecki.
Ciekawą formą działalności były w tamtych latach spotkania umożliwiające słuchanie niedostępnych na polskim rynku fonograficznym płyt długogrających zachodnich wykonawców. Dzięki takim spotkaniom można było poznać całe dyskografie brytyjskich i amerykańskich zespołów rockowych, zobaczyć okładki płyt i zaznajomić się z biografiami muzyków.
Wprowadzenie stanu wojennego spowodowało przerwę w oficjalnej działalności klubu, jednak muzycy związani z „Od Nową” spotykali się organizując nawet potajemne próby. Mimo obowiązywania całkowitego zakazu organizowania imprez kulturalnych, już po kilku miesiącach stanu wojennego, dzięki staraniom kierownictwa klubu, odbyły się w „Od Nowie” pierwsze koncerty.
W roku 1982 gotowy był już na Bielanach nowy budynek przeznaczony na siedzibę klubu. Po zakończeniu wszystkich prac wykończeniowych rozpoczęto stopniowe przenoszenie „Od Nowy”. Wiosną 1983 roku klub definitywnie wyprowadził się z Dworu Artusa, a w kwietniu, koncertami sławnej już wtedy Republiki, zainaugurowano działalność „Od Nowy” na Bielanach.
Niestety do nowej siedziby nie udało się przenieść ducha „starego” klubu. Organizowano co prawda wiele koncertów rockowych, studenckich bali i dyskotek, jednak zdecydowanie brakowało innych form działalności. W latach 80. „Od Nowa” straciła wiele ze swej legendy, a ambitniejsze działania (między innymi koncerty jazzowe) przeniosły się do innego bielańskiego klubu – „Imperial”.
Sytuacja zmieniła się dopiero w 1991 roku, kiedy szefem „Od Nowy” został Maurycy Męczekalski. W ciągu kilku lat przeprowadził on gruntowną reformę programową klubu, wprowadzając wiele nowych form działalności. W tym okresie pojawiło się kilka festiwali, z których większość znakomicie się przyjęła i ma dzisiaj rangę ogólnopolską lub nawet międzynarodową (Toruń Blues Meeting, Afryka Reggae Festival, Alternatywne Spotkania Teatralne KLAMRA).
W październiku 1994 roku powstała w klubie „mała scena”, dzięki której powrócił do
„Od Nowy” jazz i kameralne koncerty, a w 1996 roku rozpoczęły działalność Kino Studenckie „Niebieski Kocyk” oraz Galeria 011.
W latach 1994 – 2003 organizowany był w „Od Nowie” Festiwal Folkowy WIOSNA, prezentujący muzykę folkową z różnych stron świata oraz “world music” – jazz inspirowany muzyką etniczną. Początkowo pełna nazwa imprezy brzmiała Festiwal Ekologiczny WIOSNA. Poza koncertami odbywały się prelekcje, spotkania, pokazy filmów i przeźroczy dotyczących szeroko rozumianej ochrony przyrody. Festiwal stawiał sobie za cel poprawę świadomości związanej ze współczesnymi zagrożeniami środowiska naturalnego oraz kształtowanie postaw proekologicznych wśród młodych ludzi (program ten realizowali naukowcy z Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi i Wydziału Chemii UMK, studenci z kół naukowych geografów, biologów i chemików, doktoranci z UMK oraz osoby związane z instytucjami zajmującymi się ekologią). WIOSNĘ uzupełniały imprezy towarzyszące m.in. happeningi, wystawy fotograficzne, wędrówki ścieżkami przyrodniczymi, prezentacje parków krajobrazowych. W czasie festiwalu koncertowały najlepsze polskie zespoły folkowe: Varsovia Manta, Open Folk, Carantuohill, Atman, Orkiestra Św. Mikołaja, Emerald, White Garden, Dikanda i wiele innych.
Od 2000 roku organizowany jest Majowy BUUM Poetycki, a w 2001 roku w programie klubu pojawił się międzynarodowy JAZZ Od Nowa Festival.
Współczesna „Od Nowa” jest prawdziwym centrum kultury, w którym w sezonie artystycznym odbywa się kilkanaście festiwali o znaczeniu ogólnopolskim lub międzynarodowym. Pozostając klubem studenckim „Od Nowa” jest ośrodkiem popularyzacji kultury i sztuki, którego znaczenie sięga daleko poza środowisko akademickie. Klub jest jednym z najprężniej działających ośrodków kultury w Polsce. Miesięcznie organizowanych jest średnio 25 imprez – festiwali, koncertów, seansów filmowych, spotkań dyskusyjnych
i wystaw. Łącznie w ciągu sezonu ma tu miejsce prawie 200 wydarzeń artystycznych.
W „Od Nowie” działają: 2 sceny muzyczne, gdzie odbywają się liczne koncerty, Kino Studenckie i Dyskusyjny Klub Filmowy „Niebieski Kocyk”, prezentujące zarówno najnowsze produkcje, jak i dawne arcydzieła światowej kinematografii, Galeria 011 (wystawy malarstwa, grafiki, fotografii artystycznej) oraz Jazz Club, w którym występują wykonawcy jazzowi europejskiego i światowego formatu.
„Od Nowa” jest bardzo popularna wśród studentów, absolwentów oraz licznych gości, którzy przybywają z całego kraju na najważniejsze festiwale. Świadczy o tym nie tylko ilość osób odwiedzających klub (szacunkowo ponad 100. tysięcy osób rocznie), ale także liczba odwiedzin jego strony internetowej oraz czołowe miejsca w wielu rankingach.
Gośćmi „Od Nowy” byli znakomici artyści o światowej renomie – muzycy, malarze, ludzie teatru i filmu (włącznie z laureatami Oscarów), naukowcy, politycy, a nawet olimpijczycy. Wielu z nich podkreślało wszechstronność klubu i szerokie, rzadko spotykane w dzisiejszych czasach, spektrum działań kulturalnych.
W 2008 roku zapadła decyzja o rozbudowie „Od Nowy”. W 2011 roku rozpoczęto rozbudowę i modernizację klubu „Od Nowa”. Budowę zakończono w październiku 2012 roku. W nowym budynku klubu powstała m.in. sala kinowo-widowiskowa na ponad 300 miejsc, szatnie, kasy i obszerne foyer, w którym utworzono Galerie Dworzec Zachodni. Wiosną 2013 roku zaczęła działać scena plenerowa. Klub wzbogacił się również o nowy sprzęt, w tym projektor cyfrowy umożliwiający wyświetlanie filmów 3D. Obecnie powierzchnia klubu wynosi 2 tys. metrów kw. Z dniem 1 października 2012 roku przekształcono Studencki Klubu Pracy Twórczej „Od Nowa” w Akademickie Centrum Kultury i Sztuki „Od Nowa”.
